İran ile İsrail arasındaki çatışma, ABD’nin başlattığı tarife savaşlarından sonra, çok daha büyük bir korkuyu tetikledi. Siyasi yorumcuların üçüncü dünya savaşı tehdidi dahi olabileceğine dair değerlendirmeleri bir tarafa, dünya piyasaları saldırılara çok sert tepkiler verdi. Cuma gününün ilk saatlerinde başlayan saldırıların ardından borsalar düştü, altın ve petrol fırladı. Hafta sonu da çatışmaların devam etmesi, emtia fiyatlarına ilgiyi artırırken, hisse senedi başta olmak üzere riskli piyasalardaki gerilimi artırdı. Şimdi dünyanın önünde yatırım araçlarının dışında, ekonomilere etkisi daha büyük olacak şoklar bekliyor. Bunun en önemli sebebi de petrol. Uzmanlara göre Hürmüz Boğazı’nın kapanması riski söz konusu.
PETROLDE 130 DOLAR MI?
İran, Petrol İhraç Eden Ülkeler Topluluğu’nun (OPEC) üçüncü en büyük üreticisi. Hürmüz Boğazı üzerinden petrol akışının yüzde 20’sini kontrol ediyor.
- Çatışmaların artması, boğazın kapanma ihtimali, petrol fiyatlarında 120-130 dolar aralığının görülmesine yol açabilir.
- İran, petrol tesislerinin zarar görmediğini açıklasa da üretimde azalma endişesi, petrolde daha sert çıkışları gündeme getirebilecek gibi görünüyor.
- Bu durum da ABD’nin tarife etkilerinden sonra, küresel ekonomilerde durgunlukla birlikte küresel enflasyonu artırma tehlikesini gündeme getiriyor.
- Yüksek petrol ithalatı olan Türkiye ve diğer ülkelerde maliyetin daha da artmasına yol açma riski taşıyan durum, akaryakıt fiyatlarına yüksek oranlı zamları da beraberinde getirebilecek. Geçtiğimiz günlerde benzin ve motorine zam yapılmıştı.
PETROLÜN TARİHÎ ZİRVESİ 165,4 DOLAR
Tarih boyunca petrolün en yüksek fiyatı, 2008’de ABD’de başlayan mortgage krizi sonrası görülmüştü. Petrolün varil fiyatı, Brent petrol için Haziran 2008’de varil başına 165,48 dolar, Batı Teksas ham petrolü için de 147,2 dolar olmuştu.
