Alzheimer, son yıllarda sıkça teşhisi konulan, pek çok yaşamsal anomaliyi de beraberinde getiren, oldukça ciddi bir sağlık sorunu olarak biliniyor. Hastalığın en çok şikayet edilen semptomlarından bir tanesi ise uygu bozuklukları olarak kabul ediliyor. Hasta bakımını yapanlar için hayatı bir hayli zorlaştıran Alzheimer hastalarının gece uyuması için yapabilecekleriniz hakkında, Dr. Süreyya Ataus bilgiler veriyor.
Alzheimer ve Uyku Bozukluğu İlişkisi
Alzheimer; kesin bir tedavisi olmayan, görülme sıklığı oldukça yüksek bir sağlık sorunudur. 60-65 yaştan itibaren, bunama (Demans) ile birlikte seyredebilen bu sağlık sorunu; beynin hafıza biriminde başlayıp, zamanla tüm yaşamsal fonksiyonları etkiler hale gelen ölümcül bir hastalıktır. Alzheimer hastalarının uyku bozuklukları yaşamaları ise teşhis almış hastaların yaklaşık yarısında görülen bir durumdur.
Normal koşullarda Alzheimer teşhisi almamış olsa dahi, ileri yaşta bireylerin uyku düzenlerinde belli ölçekte bozulmalar olabilir. Demans hastalarının uyku bozuklukları da Alzheimer hastaları ile benzer şekilde görülür. Bu durum, olağan ve küçük müdahalelerle çözüm elde edilebilecek bir sorundur.
Beynin uyku döngüsünü kontrol eden kısmında, hastalığın ilerlemesi ile birlikte zaman içerisinde deformasyon meydana gelip, uyku sisteminin bozulması mümkündür. Bu durum, hastanın gündüz sürekli uyuması nedeniyle, gece uykularının bozulması biçiminde ortaya çıkabilir. Uyku döngüsünün düzenlenmemesi halinde, Alzheimer tedavisi veya Demans tedavisi süreçleri de negatif etkilenebilir. Bu bakımdan, bu konu sadece hastaya bakanların konforu bakımından değil, hastalığın tedavisi bakımından da önemle değerlendirilmelidir.
Alzheimer Hastalarının Uyku Bozuklularının İlaçlı Tedavisi Mümkün müdür?
Alzheimer hastaları, hastalığın semptomatik tedavisi için belli ilaçları zaten kullanırlar. Ancak ilaç terapisinin başkaca etkileri olacağından, mevcut tedavinin üzerine uyku için ek bir tedavi uygulanması, doktorun onayı ile olabilir ve en son seçenektir. Alzheimer hastalarının uyku hali, yaygın bir durumdur ve hastalar genellikle gündüz uyur ve gece uyku ihtiyaçları kalmadığı için uyanık olur. Hastanın gündüz uyanık olmasını sağlayacak bir ilaçlı tedavi söz konusu olmadığı için, burada girişimsel yöntemlerin kullanılması doğru olacaktır. Tabii bu noktada hastanın uykusunu kaçıracak etkenlerin gece ekarte edilip, gündüz mümkün olduğunca uyanık kalmasını sağlayacak beslenme ve fiziksel etken koşullarının benimsenmesi doğru olur.
Alzheimer Hastalığında Uyku Bozukluğu Tedavisi
Alzheimer hastalığında uyku bozukluğu tedavisi, tedavinin genelinde olduğu gibi kesin bir tedavi prosedürünü içermez. Hasta için sürekli koşulların uyku düzenini iyileştirecek biçimde tesis edilmesi gerekir. Çoğu hastanın evde bakım koşullarının zorlaşmasında temel etken de budur. Hastaya bakmakla yükümlü olanların, bu şartları sağlayamaması nedeniyle bakım oldukça güç bir hale gelebilir.
Uyku bozukluğu tedavisi, normal koşullarda çeşitli ilaçlar kullanılarak yapılabilir. Bunun için hekimin uygun göreceği ilaç terapileri belli ölçekte etki edecektir. Ancak bu ilaçların tedavinin geneline olabilecek etkilerinden ötürü uyku ilacı gibi yöntemler, girişimsel yöntemlerden daha sonra tercih edilebilir.
Hastanın gece uykularının bozulmasında temel etken, gündüz uykularının artıyor olmasıdır. Alzheimer, uyku ihtiyacını artırmak veya azaltmaktan çok, uyku döngüsünü yöneten beyin merkezinin hasar alması neticesinde uyku bozukluğuna yol açar. Yani hastalığı yaşayanların, bedensel fonksiyonlarından kaynaklanan bir fizyolojik uyku gereksinimi değişikliği yoktur. Her insanda olduğu gibi, Alzheimer hastaları da 7-8 saatlik uykuya ihtiyaç duyar ancak beyin bu periyotları doğru yönetemediğinden uyku bozukluğu ya da uyku periyodu bozukluğu yaşanır.
Alzheimer hastalarında uyku döngüsünü en çok etkileyen durum, gündüz uykularının artmasıdır. Bahsettiğimiz 7-8 saatlik uyku periyodu, gündüz tamamlandığında ve hatta kimi hastalar tüm günü uyuyarak geçirdiğinde, doğal olarak gece uykuları ortadan kalkabilir. Öncelikle hastanın gündüz uykularının azaltılması gerekecektir. Bunu sağlamak, ev bakımı koşullarında zor olduğundan, Alzheimer hastalarının bakımevine yatış süreci, genellikle bu aşamada başlar.
Hastanın gündelik aktivitelerle uyanık tutulması, hastalığın seyrini de pozitif etkileyebilir. Gece uykusu, sadece Alzheimer hastaları için değil, herkes için gereklidir ve bu döngünün sağlıklı ilerlemesi gerekir.
Alzheimer hastalarının, normal bireylere göre daha hassas olduklarını hesaba katarak, yattıkları ortamın buna göre hazırlanmış olması da özellikle çok önemlidir. Hastanın huzursuz olacağı bir ortamdan kaçınılmalı, korku ve endişe duyacağı etkenler ortadan kaldırılmalı ve kendini güvende hissedebileceği bir ortam hazırlanmalıdır. Bunun yanında hastanın yatmadan önce çay ve kahve gibi uyarıcıları tüketmesi engellenmeli ve açlık hissi yaşamaması için ağır olmayan besinleri kısıtlı miktarda tüketmesi sağlanmalıdır.
Alzheimer tedavisi ve bakım yöntemleri ile ilgili bilgiyi sağlık kuruluşlarından ve hekimlerden alabilirsiniz. Hastanın sağlığı ve bakımını yapan kişilerin konforu bakımından, uygun tedavi sürecini tercih edip, destek almanızda büyük fayda vardır.
Kaynak: https://www.neuroupclinic.com/alzheimer-hastaliginda-uyku-bozuklugu/
