Sigaraya yeni zamlar yolda
Cumhurbaşkanlığı, Sağlık Bakanlığı, bazı bakanlıklar ve kurumun ortaklaşa hazırladığı Tütün Kontrolü Strateji ve Eylem Planı 2018- 2023’e göre sigaraya yapılan ÖTV artışları her yıl ocak ve temmuz aylarında gelecek ve bu sigaraya yılda iki kez zam gelmesi anlamına geliyor.
Anayurt'tan Tamer Arda ERŞİN'in haberine göreSigaraya yılbaşında yapılan değişiklik ile ÖTV zammı gelmiş bu değişiklik sonunda sigara şirketlerinin maliyeti paket başına 4 lira artmış ancak sadece 2 lira zam yapmışlardı.
ŞİRKETLER ŞİMDİ ZAMLARI YANSITMAYA BAŞLADI
Temmuz ayında yine bir ÖTV artışı yapıldı ve sigaraya 50 kuruşluk daha vergi zammı geldi. Sigara şirketleri şimdi bu zamları tüketicilere yansıtmaya başladı. Temmuz’daki ÖTV artışını fiyatlarına yansıtan British American Tobacco (BAT), sigara fiyatları 3 liraya kadar zam yaptı. Sigara fiyatlarındaki artışa sosyal medyada tepkiler geldi, sigaraya gelen vergi zamlarının bağımlılığı önlemek için yapılmadığı ifade edildi.
‘ASGARİ ÜCRETTEKİ ARTIŞ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULACAK’
Cumhurbaşkanlığı, Sağlık Bakanlığı, bazı bakanlıklar ve kurumun ortaklaşa hazırladığı Tütün Kontrolü Strateji ve Eylem Planı 2018- 2023’e göre sigara zamları devam edecek. Planda Ocak ve Temmuz aylarında sigaradaki vergilerin arttırılacağı şu stratejiyle açıklanıyor: “Vergi tutarlarının hem kişi başı yurt içi hasıla oranları hem de asgari ücretteki artışlar göz önünde bulundurularak artırılmasının sağlanması.”
TÜKETİM AMAÇLI OLMAYAN TÜTÜNE PARÇA PARÇA ARTIŞ YAPILACAK
Planda bir paket sigaradan alınan vergi oranının yüzde 85,3’e ulaştığı belirtilirken, “Ülkemizde tütün ürünleri üzerinden, nispi ve maktu olmak üzere iki ayrı Özel Tüketim Vergisi tahsil edilmektedir. Bunların üzerine, KDV’siz fiyat üzerinden yüzde 18 KDV eklenmekte” ifadesine yer verildi. Planda tüketim amaçlı olmayan tütün ürünlerine ise parça parça zam yapılarak, enflasyonda oluşacak yükselmenin önlenmesi sağlanacağı ifade edildi.
‘DÜŞÜK GELİRLİLER DAHA ÇOK BIRAKIYOR’
Planda ‘tütüne talebin azaltılması için fiyat ve vergi önlemlerinin özellikle gençlerin sigaraya başlamasını önleme konusundaki etkisinin büyük’ olduğuna dikkat çekilirken, “Vergi artışı yoluyla, talep edilen tütün ürünü miktarının azaltılması tezinin dayanağı, tütün ürünü fiyatlarında yüzde 10’luk bir artışın, tütün kullanımında yüksek gelirli ülkelerde yüzde 4, orta ve düşük gelirli ülkelerde ise yüzde 5’lik bir azalışa neden olduğunu gösteren çalışmalardır” denildi.
OCAK VE TEMMUZ’DA ÖTV ZAMLAR KESİN GİBİ
Planda inisiyatifler ve faaliyetler başlığa altında sigaraya yapılacak vergi artışı madde madde şöyle açıklanıyor:
-Vergi tutarlarının hem kişi başı yurt içi hasıla oranları hem de asgari ücretteki artışlar göz önünde bulundurularak arttırılmasının sağlanması
-.Vergi tutarlarının en az nihai göstergelerdeki hedeflere ulaşılabilecek düzeyde artırılmasının sağlanması
-Otomatik fiyat güncelleme mekanizmasının tütün ürünlerinin fiyatlarının satın alma gücünün üstünde artmasını sağlayacak şekilde sürdürülmesi
-Tütün mamullerinden alınan ÖTV tutarlarının, ocak ve temmuz aylarında, artırılmasına devam edilmesi
-Uçları açık purolar ve sigarillolarda uygulanan vergi oranlarının sigaralara uygulanan vergi oranları ile aynı düzeye getirilmesi
-Tütün mamullerinin üretim, ithalat, satış ve sunumundan gelir elde edenlerin, ödeyecekleri vergi tutarlarının artırılması
-İthal tütünden alınan vergi oranlarının artırılması
-Sigara bayileri, nargile kafeler gibi tütün ve tütün mamulü satış ve/veya sunum yapan kişi ve kuruluşlardan ÖTV ve KDV gibi vergilere ilave olarak tütün mamulü tedarikçilerine ödedikleri fatura tutarının belli bir miktarının tütünle mücadele çalışmalarında kullanılmak üzere genel bütçede yeni bir vergi olarak tanımlanması
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN POLİTİKASI
Plana göre sigara bağımlılığının önlenmesine yönelik vergi artışları Dünya Sağlık Örgütü’nün Tütün Salgınını Kontrol Etmeye Yönelik Politika Paketi’nde yer alıyor. Pakette bağımlılığı önlemek için MPOWER vizyonu öneriliyor ve bu vizyonun açılımı şöyle: “P: İnsanları pasif içiciliğin zararlarından koru. O: Tütün kullanımını bırakmaları için yardım teklif et. W: tütünün zararları hakkında uyar. E: Tütün reklam, promosyon ve sponsorluklarını yasakla. R: Tütün ürünlerinden alınan vergileri artır.”
5 YABANCI FİRMA PAZARI ELİNDE BULUNDURUYOR
Türkiye’de sigara piyasasını ise 5 yabancı firma elinde bulunduruyor. Sigara piyasasının yüzde 40’ını elinde bulunduran Philip Morris Sa (Philsa) Amerika merkezli bir firma ve. Türkiye’deki işletmesini ABD-Sabancı ortaklığı ile yürütüyor. British American Tobacco (BAT) Tekel’in yüzde 50’sini aldıktan sonra Türkiye’deki Pazar payını artıran BAT, Birleşik Krallık Londra merkezli, Philip Morris’in ardından dünyadaki en büyük ikinci tütün şirketi. Japan Tobacco International (JTI) Türkiye’de faaliyet gösteren kuruluş İsviçre sermayeli bir firma. European Tobacco firması da yine İngiliz hakimiyetinin yüksek olduğu sigara piyasasının bir üyesi. Imperial Tobacco firması bir İngiliz markası. Imperial Brands PLC ismiyle uluslar arası alanda faaliyet gösteren firmanın Davidoff markalı ürünü Türkiye’de satılıyor.
TÜTÜN ÜRETİCİSİ AZALDI
Sigaraya gelen son zamlar TEKEL fabrikalarının özelleştirilmesini akıllara getirdi. 2010 yılında TEKEL’in tütün fabrikaları tamamen özelleştirildi. Avukat Tülay Özerman Mülkiye Dergisi 262. sayısında özelleştirmenin sonuçları konusunda uyarılarda bulunmuştu. Makalesinde Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı (TAPKD) verilerinden yararlanan Özerman, 2002 yılında 405 bin 882 olan ekici sayısı, 2007 ürün yılı için yüzde 55,7 gibi bir oranla 179 bin 769’a gerildiğini belirtmişti. TAPKD’nin 2017 Yılı Faaliyet Raporu’nda ise 2007 yılındaki üretici sayısının giderek düştüğü gözleniyor. Raporda, 19 firmanın 58 bin 167 üretici ile 975 bin 31 dekar alanda 87 milyon 158 bin 742 kg tütün ürettirmek için sözleşme yaptığı belirtildi.
