Genç Sağlık Sendikası Genel Başkanı Osman Kaya, Aile Hekimliği sisteminde kronik hastalıkların takibini amaçlayan Hastalık Yönetim Platformu’nun (HYP) sağlık çalışanları üzerindeki etkilerine dikkat çekerek kapsamlı bir açıklama yaptı. Kaya, sistemin iyi niyetli hedeflerine rağmen, sahada ciddi aksaklıklara ve iş yükü sorunlarına neden olduğunu vurguladı.
“HEDEF GÜZEL, YÖNTEM EKSİK”
Sağlık Bakanlığı tarafından 1 Ocak 2021’de başlatılan HYP’nin; hipertansiyon, diyabet, obezite, kanser taramaları ve yaşlı izlemi gibi konularda kronik hastalıkların düzenli takibini hedeflediğini hatırlatan Osman Kaya, “Bu sistem, teoride toplum sağlığına katkı sunabilir. Ancak uygulamada aile sağlığı çalışanları için ikinci bir tam zamanlı mesaiye dönüşmüştür” dedi.
“HEMŞİRELERİN YÜKÜ TAŞINAMAZ HALDE”
Kaya, aile sağlığı merkezlerinde görevli hemşirelerin zaten yoğun olan görevlerine ek olarak HYP ile birlikte veri girişleri, izlem koordinasyonu, yönlendirme ve hasta kayıtlarının doğruluğunu sağlama gibi görevlerle karşı karşıya kaldığını söyledi. “Bir hastaya ait verilerin sisteme tam anlamıyla girilmesi 30 ila 45 dakikayı bulabiliyor. Randevu sistemi olmaması, hemşirelerin hasta akışını yönetmesini zorlaştırıyor ve tarama süreçlerini sekteye uğratıyor” ifadelerini kullandı.
“PERFORMANS BASKISI MAĞDURİYETLER YARATIYOR”
Genel Başkan Osman Kaya, 30 Haziran 2021 tarihinde yürürlüğe giren Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği ile HYP’nin performans sistemine entegre edildiğini ve bu durumun sağlık çalışanlarını ciddi ekonomik risklerle karşı karşıya bıraktığını ifade etti. Kaya, “Bir hastanın diyetisyene gitmemesi ya da kanser taraması yaptırmaması hemşirenin ya da hekimin performans puanını etkiliyor. Bu nedenle %10 ila %20 arasında maaş kesintileri yaşanıyor. Sağlık çalışanları, hastaların tercihleriyle yargılanamaz ve cezalandırılamaz” dedi.
“BİRİMLER DOLU, UZMANLARA SEVK ENGELLİ”
HYP sisteminin hastaları 5-6 farklı birime yönlendirmeyi gerektirdiğini belirten Kaya, “Hastaların sevk edildikleri yerlere gitmemesi durumunda izlem süreci tamamlanamıyor. Buna rağmen fazla sevk yapan hekimlerin de maaşları kesiliyor. Yani hekimler ve hastalar karşı karşıya getiriliyor” şeklinde konuştu.
GENÇ SAĞLIK SENDİKASI’NDAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Osman Kaya, HYP’nin yeniden yapılandırılması gerektiğini vurgulayarak şu önerileri sundu:
• Aile hekimi başına düşen hasta sayısı 1.500-2.000’e indirilmeli, iş yükü hafifletilmelidir.
• Yeni sistemler sahaya uygulanmadan önce tüm sağlık çalışanlarına kapsamlı eğitim verilmelidir.
• HYP ile AHBS (Aile Hekimliği Bilgi Sistemi) entegrasyonu tam anlamıyla sağlanmalı, teknik sorunlar ivedilikle çözülmelidir.
• Hasta uyumuna bağlı performans kriterleri kaldırılmalı; sağlık çalışanlarının maaşlarında kesintiye yol açan uygulamalara son verilmelidir.
• Sivil toplum kuruluşları ve sendikaların görüşü alınarak, Türkiye’nin sosyo-ekonomik yapısına uygun, gerçekçi bir sistem geliştirilmelidir.
“SAĞLIK SİSTEMİNİN TEMELİ SAHADIR”
Genç Sağlık Sendikası Genel Başkanı Osman Kaya sözlerini şöyle noktaladı:
“Sağlık sistemi, masa başı planlarla değil, sahadan gelen seslerle güçlenir. Hekimlerin ve hemşirelerin motivasyonu yoksa, sistemin verimi de yoktur. HYP gibi değerli bir projeyi sahada sürdürülebilir kılmak için yükü adilce paylaştırmak, hataları kabul etmek ve birlikte çözüm üretmek zorundayız.”
