OHAL Komisyonu, 2 yıllık süreci değerlendiren bir açıklama yayımladı. Komisyon'un açıklaması: " OHAL Döneminde KHK'lar ile Yapılan Tedbir İşlemleri 15 Temmuz 2016 tarihinde FETÖ/PDY örgütü tarafından gerçekleştirilen hain darbe girişiminin ardından terör örgütünün tüm unsurlarının bertaraf edilmesi amacıyla ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yayımlanan KHK'lar ile 125 bin 678'i kamu görevinden çıkarma (3.213 rütbe alma, 270 yurtdışı öğrencilikle ilişiği kesilme, 2.761 kurum ve kuruluş kapatma) olmak üzere toplam 131 bin 922 tedbir işlemi uygulandı. " OHAL Komisyonu kuruluşu ve görevleri OHAL kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen işlemler hakkındaki başvuruları değerlendirip karara bağlamak üzere 7075 sayılı Kanun (685 sayılı KHK) ile kurulan Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu 22 Mayıs 2017 tarihinde göreve başladı. Yedi Üyeden oluşan Komisyonun bünyesinde 80'i raportör (hakim, uzman, müfettiş) olmak üzere toplam 250 personel görevlendirilmiştir. Komisyonun görevleri arasında; olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen kamu görevinden çıkarma, yurtdışı öğrencilikle ilişiğin kesilmesi, emekli güvenlik personelin rütbelerinin alınması ve kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin başvurular yer aldı. " OHAL Komisyonunun AİHM tarafından etkili iç hukuku yolu olarak tanınması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12 Haziran 2017 tarihinde vermiş olduğu 'Köksal' kararında, OHAL Komisyonunu etkili iç hukuk yolu olarak kabul ederek, öncelikle Komisyona başvuru yapılmasını müteakiben idari yargı mercileri ve Anayasa Mahkemesi kararından sonra AİHM'ne başvuru yapılması gerektiğini belirtti. " OHAL Komisyonuna başvuru süreci ile inceleme veri analiz sistemi Komisyon, 12 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan çalışma usul ve esaslarına ilişkin tebliğin ardından 17 Temmuz 2017'de elektronik ortamda bilgi işlem sistemi üzerinden ilk başvuruları almaya başladı. Komisyon tarafından elektronik ortamda 7/24 saat esaslı başvuru alma işlemi gerçekleştirilmiş olup başvurulara ilişkin 20'den fazla kurum ve kuruluştan temin edilen ve toplam 490 bini bulan evrakın tasnif, kayıt ve arşivleme işlemi oluşturulan özel bir bilgi işlem altyapısı sayesinde tamamlandı. Komisyonca elde edilen bilgi ve belgelerin işlenmesi ve değerlendirilmesi için Veri Analiz Sistemi ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'ndan ve Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nden temin edilen verilerin analizine dayanan Bank Asya Veri İnceleme Sistemi Komisyonun kullanımına sunuldu. Komisyon bilgi işlem altyapısının ve inceleme veri analiz sisteminin tamamlanmasını müteakiben 22 Aralık 2017'de başvuru dosyaları hakkında karar verme sürecine başladı. " OHAL Komisyonu başvuru değerlendirme kriterleri Komisyon inceleme, değerlendirme ve karar verme kıstaslarını 2014 yılı ilgili MGK kararlarını dikkate alarak belirledi. Ayrıca Bank Asya'nın içinde bulunduğu finansal krizi aşabilmesi için örgüt liderinin 25 Aralık 2013 tarihindeki talimatına istinaden bu bankayı kurtarma amaçlı destek mahiyetinde yapılan para yatırma işlemleri dikkate alındı. Hakkaniyet gereği başvurular değerlendirilirken tekemmül eden dosyalar KHK sırası da gözetilerek değerlendirmeye alındı. Ayrıca, yargı mercileri tarafından verilen kararlar da UYAP sistemi üzerinden takip edilmektedir. Mahkemeler tarafından verilen beraat ve savcılıkların verdiği takipsizlik kararı alan dosyalar öncelikle incelendi. Komisyon tarafından yapılan incelemede ilgili veriler, kişinin örgüt bağlantısını ortaya koyan 20'den fazla değerlendirme kriteri göz önünde bulunduruldu. Örneğin; FETÖ/PDY mensuplarının örgüt içi iletişimde kullandıkları "Bylock" program kullanıcılığı ve içerik tespiti, örgüt liderinin talimatı sonrası Bank Asya'daki destek mahiyetindeki hesap hareketleri, FETÖ ile iltisaklı sendikalara örgütsel talimatla üyelik veya yöneticilik, FETÖ ile iltisaklı, kapatılan ya da kayyum atanan kurumlarla irtibatı gösteren SGK çalışma kayıtları, FETÖ/PDY örgütü ile iltisakı veya irtibatı olduğu gerekçesiyle kapatılan dernek, vakıf, federasyonlarla aidiyeti ortaya koyan bilgiler, bu kurumlara yapılan mali yardımlar ve diğer para transferleri, örgütle iltisaklı basın yayın kuruluşlarıyla irtibatına ilişkin bilgiler, idari veya adli soruşturma ve kovuşturma bilgileri bu veriler arasında yer aldı. Bunun yanı sıra bir dosyanın üst amir kanaati esas gösterilerek hazırlandığı görüldüğünde bu kanaat, kapatılan iltisaklı derneğe üyelik, "Kimse yok mu" derneğine yardım edilmesi ya da çocuğunu iltisaklı okula göndermesi tek başına ret gerekçesi olarak hiç görülmedi. Diğer ilgili kurumlardan başlangıçta her bir dosya bazında alınan veriler arasında kişi hakkındaki iddianın gerçekliği teyit edilmediği takdirde bu veri kullanılmadı. Bank Asya Veri İnceleme Sistemi; Komisyon tarafından TMSF ve TBB Risk Merkezi'nden elde edilen verilerin analizini yapabilmek amacıyla oluşturulan bu sistem sayesinde başvurucuların her türlü Bank Asya işlemine ilişkin bilgiler veri havuzunda toplandı. Bilindiği üzere FETÖ örgütü liderinin üç farklı tarihte ekonomik anlamda sıkıntılı bir dönemde olan Bank Asya destek amaçlı örgüt mensuplarına açık talimatı olmuştur. 25 Aralık 2013 tarihinde Bank Asya'ya ilk destek talimatının ardından 2014 Ocak ayından itibaren hesap açma ve para yatırma işlemlerinin yoğunlaştığı görüldü. Yine Bank Asya ile ilgili birtakım tedbirlerin alındığı 2014 Eylül ve 2015 Şubat'ta da bu tür işlemlerin arttığı bilinmektedir. Ocak 2014 -Şubat 2015 tarihler arasında sadece ihraç edilen kamu görevlileri, eş ve çocuklarına ait 465 bin yeni hesap açıldığı ve örgüte destek için yatırılan para tutarının da 2 milyar 369 milyon lira olduğu tespit edildi. Komisyonda başvurusu bulunan yaklaşık 28 bin kişinin başka bir bankadan kredi kullandığı ve bunlardan 12 bin kişinin de söz konusu parayı Bank Asya'daki hesabına destek mahiyetinde yatırdığı belirlendi. 'Şüpheli' görülen bu işlem dikkatlice incelendi. Komisyon 'Bank Asya Veri İnceleme Sistemi'ni kullanarak kişinin yapmış olduğu işlem hareketlerinin olağan bankacılık faaliyetleri içerisinde mi yoksa örgüt liderinin talimatına istinaden mi olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır. Gerekçeli Karar ve Şahsilik İlkesi; Komisyon tarafından her bir dosya ayrı ele alınarak bireyselleştirilmiş ve gerekçeli karar verilmektedir. Başvurucunun eşi veya aile bireyleri hakkında FETÖ üyeliği, irtibatı, iltisakı bilgisi olmasına rağmen yapılan gerekli inceleme neticesinde başvurucunun kendisinde herhangi bir irtibat tespit edilmediğinde başvuru dosyası hakkında kabul kararı verildi. Bu bağlamda Komisyonun yaptığı inceleme sonucunda terör örgütüyle irtibatı nedeniyle ret kararı verilen eşinden bağımsız olarak 620 diğer eşin başvurusu kabul edildi. Beraat ve takipsizlik kararları; Komisyonca, haklarında takipsizlik ve beraat kararı verilen başvurular öncelikli olarak incelenmektedir. Yargı mercileri tarafından haklarında adli soruşturma ve kovuşturma yapılan başvurucular bakımından örgüt üyeliği yönünde suç işleyip işlemedikleri veya örgüte yardım edip etmedikleri değerlendirilen cezai bir soruşturma yürütülmektedir. Komisyon tarafından yapılan inceleme ise öncelikle idari bir incelemedir. Bu kapsamda başvurucuların örgüt üyeliği ve mensubiyetinin yanında örgütle iltisak ve irtibatının olup olmadığı değerlendirilmektedir. Bu bağlamda yapılan değerlendirmede, cezai sorumluluğun bulunup bulunmadığından bağımsız olarak karar verilmektedir. Anayasa Mahkemesi ve Bölge İdare mahkemesinin kararı da bu yöndedir. " OHAL Komisyonu kararları 25/12/2019 tarihi itibariyle Komisyona yapılan başvuru sayısı 126.300'dür. Komisyon tarafından verilen karar sayısı (98.300) dikkate alındığında, incelemesi devam eden başvuru sayısı 28.000'dir. 22 Aralık 2017 tarihinden itibaren karar verme sürecine başlamış olan Komisyon tarafından, 25/12/2019 tarihi itibariyle verilen karar sayısı (9.600 kabul, 88.700 ret olmak üzere) toplam 98.300'dür. Kabul kararlarından 50'si kapatılan (dernek, vakıf, öğrenci yurdu, televizyon kanalı, gazete) kuruluşların açılmasına ilişkindir. Buna göre, Komisyonun karar vermeye başladığı tarihten itibaren 2 (iki) yıllık süre içerisinde toplam başvuruların yaklaşık yüzde 78'i hakkında karar verilmiş bulunmaktadır. Komisyon ayrıca, 3.500 dosya hakkında ön inceleme kararı vermiştir. Komisyon kararları tebliğ edilmek üzere kişilerin en son görev yaptığı kurumlara teslim edilmekte olup, tebligat işlemi bu kurumlar tarafından yapılmaktadır. Kabul kararları; Başvurusu kabul edilen kişilerin atama işlemi, ilgisine göre en son görev yapılan kurum ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından yapılacaktır. Aynı zamanda bu kişilerin geçmişe dönük mali ve sosyal haklarını da geri alabilmesi mümkündür. Ret kararları; Komisyon, incelemesini terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı yönünden yapmaktadır. Yargıtay Ceza Genel Kurulunca, Bylock iletişim sisteminin FETÖ/PDY mensupları tarafından oluşturulan ve kullanılan bir ağ olması nedeniyle, başvurucuda bu programın kullanıldığının tespiti halinde kişinin örgütle bağlantısını gösteren delil olduğu için komisyon kararlarında tek başına reddi gerektirir. Yine FETÖ/PDY örgüt liderinin çağrısı üzerine destek amacıyla doğrudan veya başka bir bankadan kredi kullanarak Bank Asya'ya para yatırılması örgütle iltisakını ve irtibatını ortaya koyan bir gerekçedir. Reddedilen kararların yüzde 92'sinde adli soruşturma ve kovuşturma bilgisi mevcut olduğu ve yaklaşık yüzde 50'si hakkında ağır ceza mahkemelerince hapis cezası verildiği tespit edildi. 88 bin 700 ret kararındaki başlıca kriterlerden olan FETÖ'nün örgüt içi iletişim aracı "Bylock" programı kullanıcılığı tespiti yüzde 42, örgüt liderinin belirli tarihlerdeki talimatı sonrası Bank Asya'daki destek mahiyetinde para yatırma işlemi yapanların oranı ise yüzde 47 olarak gözlemlendi. Yargı yolunun açılması; Komisyon ret kararlarına karşı, kararın tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde Hakimler ve Savcılar Kurulunca belirlenen Ankara idare mahkemeleri nezdinde ilgilinin en son görev yaptığı kurum veya kuruluş aleyhine iptal davası açılabilmekte olup, bu bağlamda kişilere başlangıçta kapalı olan yargı yolu Komisyon kararından sonra açılmış olmaktadır. Gıyabında karar; Komisyon kurulmadan önce KHK'lar ile haklarında işlem yapılan kişilerin bir kamu kurumuna başvuru yapmış olması veya idare mahkemesinde dava açılması durumunda, Komisyona doğrudan başvuru yapılmaması durumunda dahi önceki başvuruları resen işleme konuldu. Komisyon tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde bu başvuruların içerisinden 94 dosya hakkında da kabul kararı verilerek kişinin kamu görevine iade sağlandı. Başvuru Takip Sistemi; Başvurucular, Komisyon internet adresindeki "OHAL Komisyonu Başvuru Takip Sistemi" uygulaması üzerinden Komisyona yapılan başvuruların safahatı ve kararın sonucu ("Kabul" veya "Ret") hakkında bilgi edinebilmektedir. " Komisyona ziyaretler; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin etkili iç hukuk yolu olarak adres gösterdiği Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu göreve başladığı günden bu yana birçok yerli ve yabancı heyeti ağırladı. Ziyaret esnasında Komisyonun kurduğu bilgi işlem altyapısından 490 bin evrakın tasnif ve kayıt altına alındığı arşivine, veri analiz sisteminden değerlendirme kriterlerine kadar tüm Komisyon faaliyetlerini şeffaflıkla yerinde görme imkanı sağlandı. AİHM, Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu gibi kuruluşların heyetleri ile çok sayıda toplantı yapılmıştır. Geçtiğimiz Temmuz ayında yirmiden fazla Avrupalı büyükelçilik temsilcisi davet edilerek yapılan çalışmalara ilişkin yabancı misyonlara brifing verildi. Komisyon basın mensuplarının da içinde olduğu çok sayıda heyeti ağırlayarak şeffaf ve bilgi paylaşımına açık bir yol izlemeye özen gösterdi. " Genel Değerlendirme Komisyon değerlendirmeye aldığı her bir dosyanın, en az bir insana bir aileye karşılık geldiğini çok iyi bilerek karar verdi. Öncelikle kişinin başvuru dilekçesindeki beyanlarından yola çıkarak, kurum ihraç sebepleri ile birlikte tespit edilen veriler titizlikle ele alındı. Bunun yanı sıra Komisyon ilgili kurumlar tarafından yapılan çalışma verilerini de inceledi. Esas itibariyle FETÖ terör örgütü tarafından mağdur edilenler, örneğin; komşu ile ortak kullanılan ADSL hatları ve yakınlarına verilen indirimli GSM hatları üzerinden bylock indirilmesi ve kullanılması gibi örgütün tuzağına düşen kişilerin haklarının iadesi yönünde çalışılmaktadır. Bu değerlendirmedeki temel yaklaşım örgütün emir ve talimatına göre hareket edilip edilmediğinin tespit edilmesine yöneliktir. Bu inceleme sırasında kullanılan bilgi ve belgeler esas veri kaynağından temin edilip analiz edilmesi sonucunda karara yansıtılmaktadır. Yapılan çalışmalar sonucunda verilen kabul kararları ile bugüne kadar binlerce kişinin görevine iadesi sağlanmıştır. Komisyon, etkili iç hukuk yolu olarak hızlı ve aynı zamanda kapsamlı inceleme neticesinde başvurular hakkında bireyselleştirilmiş ve gerekçeli karar vermektedir. Komisyonun Faaliyet Raporunun ocak ayında internet adresinde yayımlanması öngörülmektedir. Komisyon çalışma ve karar sonuçlarını iki aylık dönemlerde yaptığı Duyurular ile kamuoyunu bilgilendirmektedir.