Türkiye’de faizlerin düşmesine rağmen bankaların kredi oranlarını aşağı çekmemesi, hem vatandaşın tüketim gücünü hem de piyasa canlılığını baskılıyor. Araçtan konuta, beyaz eşyadan mobilyaya kadar hemen her alanda kredi maliyetlerinin yüksek kalması, hem bireylerin hem de sektörlerin önünü tıkıyor. Bankalar kredi ve kredi kartı faizlerinde ufak indirimler yapsa da, genel anlamda oranlar hâlâ yüksek seyrediyor. Sektör temsilcileri; araç, konut ve ihtiyaç kredilerinde indirim yapılması gerektiğini vurguluyor.
TÜKETİCİ KREDİYE ULAŞAMIYOR
Bankaların yüksek faiz politikası nedeniyle vatandaş, ihtiyaçlarını ertelemek zorunda kalıyor. Kredi maliyetlerinin yüksekliği, yalnızca tüketiciyi değil üreticiyi de zorluyor. Mobilya ve beyaz eşya sektöründen otomotiv ve konuta kadar birçok alandaki firmaların satışları da artmıyor. Piyasadaki daralma nedeniyle, yatırım ve üretim kararları da erteleniyor.
HER KESİME OLUMSUZ YANSIYOR
Bankaların indirimleri vatandaşa yansıtmaması halinde piyasalarda beklenen hareketliliğin sağlanamayacağına dikkat çekiliyor. Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı Aydın Ağaoğlu, faiz indirimiyle birlikte enflasyonun da gerilediğini belirterek, bankaların kredi faizlerini düşürmekte direnç gösterdiğini söyledi. Ağaoğlu, tüketicilerin araç, konut ve ihtiyaç kredilerinde indirim beklediğini ancak bankaların sadece küçük düşüşler yaptığını, genel anlamda ciddi bir indirim olmadığını vurguladı.
Ağaoğlu, BDDK ve Merkez Bankası’nın bu konuda harekete geçmesi gerektiğini de söyledi. Yüksek faizlerin tüketici, sanayici, üretici ve çiftçiye olumsuz yansıdığını belirten Ağaoğlu, “Bankalar kredi faizlerini yükseltirken jet hızıyla hareket ediyor, indirirken ise çok yavaş kalıyor. Kredi faizlerinde birkaç puanlık hızlı indirim yapılması zorunludur” dedi. TÜKONFED Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez ise, faiz indirimlerinin yavaş ilerlemesinin iki temel nedeni olduğunu belirterek, “Birincisi kaynak maliyeti; bankalar bu nedenle indirimi hemen uygulayamıyor, süreç zaman alıyor. İkincisi ise Türkiye’deki bankaların yüksek kâr odaklı yapısı; kârlarından vazgeçmek istemiyorlar. Maalesef bu durum indirim sürecini yavaşlatıyor” diye konuştu.
Alım gücü faize takıldı
Bankalardaki güncel kredi faizleri vatandaşın alım gücünü oldukça zorluyor. Konut faizleri yüzde 2,69 ila 3,30 civarında seyrediyor, taşıt kredileri ise yüzde 4 seviyesinde bulunuyor. İhtiyaç kredileri de yüzde 5’e yaklaşırken, yüksek faizler nedeniyle vatandaşın beyaz eşya ve mobilya alımları da büyük ölçüde erteleniyor.
Mehmet Ali PARTO