Türkiye yollarında eski araç sayısı hızla artıyor. Yapılan araştırmalara göre trafikteki araçların önemli bir bölümünü 20 yaş ve üzerindekiler oluşturuyor. Yaklaşık 6 milyon otomobil hem güvenlik hem de çevre açısından ciddi risk oluşturuyor. Verilere göre, en fazla kazaya karışan araçlar 20 yaş ve üzerindekiler.
Üstelik bu araçların yer aldığı kazalarda ölüm oranı da en yüksek seviyede. Kazalarda eski araçların genellikle ikiye ayrıldığı ve yolcu kabininin büyük oranda zarar gördüğü görülüyor. Yeni nesil otomobillerdeki güvenlik donanımları sayesinde benzer kazalarda ölüm oranları çok daha düşük.
Ancak eski araçlarda hava yastığı, çarpışma önleme sistemi veya şasi dayanımı gibi unsurlar yeterli koruma sağlayamıyor.
EN ESKİ ARAÇ FİLOSU BİZDE
İkinci el otomobil satışlarının yüzde 22,6’sını 21 yaş ve üzeri araçlar oluşturuyor. Bu durum, yaşlı araç parkının yenilenemediğini gösteriyor. Üstelik sigortalılık oranının en düşük olduğu kesim de yine 20 yaş ve üzeri otomobiller. Bu da hem trafik güvenliğini hem de kaza durumlarında maddi sorumlulukları artırıyor.
Çevresel açıdan bakıldığında tablo daha da çarpıcı. Eski araçlar, yeni otomobillere göre 10 kat daha fazla egzoz gazı ve partikül salınımı yapıyor. Bu da şehirlerde hava kalitesini düşürüyor ve karbon emisyonu hedeflerinin tutturulmasını zorlaştırıyor. Türkiye, Avrupa genelinde en yaşlı araç filosuna sahip ülke konumunda yer alıyor.
Geçtiğimiz dönemde 20 yaş üzeri araç sahiplerine, yeni yerli otomobil alımında ÖTV muafiyeti sağlanmasını içeren bir teklif Meclis’e sunulmuştu. Ancak düzenleme yasalaşmadı. Uzmanlara göre bu teklifin yeniden gündeme gelmesi hem trafik güvenliği hem çevre hem de yerli üretim otomobillerin satışını desteklemek açısından önemli bir adım olabilir.
Otomotiv sektör temsilcileri, özellikle Togg gibi yerli araç markalarının bu tür teşviklerle daha geniş kitlelere ulaşabileceğini belirtiyor. Hem çevreyi koruyacak hem de ekonomiyi canlandıracak bu tür düzenlemelerin, yaşlı araç parkını kademeli olarak yenileme sürecinde kritik rol oynayacağı vurgulanıyor.
Kaan Zenginli