"Çocuk yeter ki sussun, bağımlı olsa da olur..." Evet, belki bu cümleyi kurmuyor anne ve babalar ama çocuğun bağımlı olmasında en büyük katkıyı da ne yazık ki aileler veriyor. Bu konuda anne ve baba bilinçli olsa dahi çocuğun bırakıldığı bakıcı, anneanne veya babaanne de çocukların tablet, telefon, bilgisayar gibi araçlara bağımlılığının önemli sebeplerinden biri. Buna rağmen hem yaydığı zararlı ışınlar hem de internet sayesinde çocuğu sarmalayan bazı içerikleri sebebiyle zararları saymakla bitmeyecek olan bu cihazlar, en büyük zararı da çocuğu bağımlı yaparak veriyor. Çocuk ekrana kilitlendiğinde konuşmuyor, acıkmıyor, susamıyor. Verileni yiyip içiyor, verilmezse acıktığını bile anlamıyor. Bir süre sonra hayatı ekranlardaki o oynayan ışıklarla sınırlı kalıyor. Bebeklerin yürüme, konuşma, iletişim kurma becerileri gelişmiyor. Bir süre sonra ağlamayan çocuğun hiçbir yeteneğinin gelişmediğini, bağımlı olduğunu fark eden aileler, vazgeçirmek için çare aramaya başlıyor ama asıl zorluk bağımlılık gerçekleştikten sonra başlıyor. Üstelik çocuğa "Bırak o telefonu elinden" komutunu verirken gözünü telefonundan ayırmayan aileler veriyor en büyük zararı. Konu hakkında görüşlerini aldığımız Psikolog Derya İnekci "Evet, haklısınız. Yeter ki sussun, yeter ki ağlamasın diye verilen bilgisayar, tablet gibi cihazlar çocuğun gelişimini etkiliyor. Kendine yetemeyen, öz güveni olmayan çocuklar büyütüyoruz" diyor. Peki o ekranlarda faydalı içerikler olmaz mı? Elbette olur. Çocuğun bilgisayarda, internette geçireceği zamanı ilk günden itibaren ailenin belirlemesi, içeriklerine de yine ailenin karar vermesi gerekiyor. Psikolog Derya İnekci, şu görüşleri dile getiriyor: Tehlike, tableti ilk verdiğinizde başlıyor ¥ Uyuşturucu gibi, bir kereden bir şey olmaz diye, susması için verilen tablet, bağımlılığın başlangıcı oluyor. ¥ Ortaokul, ergenliğin başlamasına yakın bir dönem. Bu dönem bağımlılığın en çok görüldüğü dönem. ¥ Tablet kullanımı dikkat ve algı problemlerine sebep oluyor. ¥ Duygusal ve sosyal gelişim sağlanamıyor. ¥ Gerçek hayattan sıyrılıp tablet üzerinden bir dünya kuruyor. Kendini o dünyaya ait hissetmeye başladıkça da sadece orada mutlu oluyor. Aile önce kendisine kısıtlama getirmeli ¥ En büyük problem, telefonu elinden düşürmeyen ailenin çocuğu kısıtlamaya çalışması. Bu durumda başaramaz. Ebeveyn önce kendi kullanımını sınırlandırmalı. KAPAT [X] ¥ Bunu gören çocuk, kendisine getirilen kısıtlamalara daha kolay rıza gösterecektir. ¥ Zaman zaman aile başka bir şeyle ilgilenmek için yasağı kaldırıyor. Çocuk da "Yasak deliniyorsa, bir daha delinebilir" düşüncesini kazanıyor. Kısıtlamada ısrarcı olun. ¥ İlkokul çağında 1,5 saat, ortaokul döneminde 2 saat tablet izni verilebilir. Fakat içeriklerin kontrol edilmesi şartıyla. ¥ Bugün tablet hakkını 10 dakika aştıysa, yarınki hakkından 10 dakika eksileceğini mutlaka bilmeli. ¥ Bağırmak, hakaret etmek yöntem değil. Birlikte etkinlikle ilgisini yönlendirmek ve örnek olmak şart. Canan Eraslan