Toplu değilde, teker teker görüşülmesi süreci çözüme odaklı bir yaklaşım olurdu. Kısa süreye sıkıştırılan süreç, bir oldu bittiye getirilmesi, belirtilen zaman öncesi, ne kadar profesyonel çalışma yaparsanız yapın, uzun sürede ki çalışmaları kısa sürede izah edilemeyeceğini, toplu sözleşme masasında ki bürokrasinin bildiğini okuması marifetiyle süreçten kazançlı çıkılamamaktadır. Öncelikle toplu sözleşme kanunu revize edilmelidir. Gerek görüşme sürelerinin uzatılması, gerek masanın tarafsızlığının dizayn edilmesi, kanunun çalışanlar lehine yapılması gerekir. İki yıllık bir çalışma yapılıyor; yapılacak hataların zaman içerisinde telafisi mümkün değildir. Toplu sözleşme masasında görüşülecek herhangi bir maddenin çalışanlar lehine sonuçlanmasına kadar görüşmelerin uzatılması, demokratik teamüllerin geliştirilmesi, uygulanması hayatı önem arz etmektedir. İki taraf anlaşamadığı zaman masadan bir kazanım çıkmaması kabul edilir değildir. Tarafların ikna olmaması karşısında iş verenin dediğinin olması sözleşme olarak kabul edilemez. Sözleşme olabilmesi için iki tarafın birbirini ikna etmesi gerekir, şerh düşülerek imza altına alınacak toplu sözleşme yok hükmünde dır. Bir toplu sözleşmede elde edilemeyen kazanım maddeleri diğer toplu sözleşmeye kadar mağduriyetlerinin yanında, yeni toplu sözleşmenin biriken sorunlarını kangrenleştirmektedir. Toplu sözleşme sürecine covit 19 pandemisinin gölgesinde girilmektedir. Sağlık çalışanları covit 19 pandemisinde maddi ve manevi tükenmiştir. Bu süreçte sağlık çalışanlarına diğer hizmet kollarından farklı davranılması gerekir. Görüşmelerde zaman olmamalı, çalışanların mağduriyetlerinin dinlenmesi, giderilmesi, bürokrasinin, memurun taleplerine kulaklarını tıkamaması gerekir. Toplu sözleşme masasında, idari mahkeme kararları ile elde edilen hakların mahkeme sürecinde olan veya idari mahkemeye gitmemiş tüm personele verilmesi kararı alınmalıdır. Ek ödeme adaletsizliği mutlaka hâkkaniyetle çözümlenmelıdır. Kadro birlikteliği sağlanmalıdır. Mesai dışı saatleri personelin çalıştığı saatler kadar olmalıdır. 60 saat ve 130 saat gibi sınırlandırılmalar kaldırılmalı, gece mesai gündüz mesaisinin ortalama iki katından fazla olmalıdır. Sağlıkta çalışanlar kavramı geliştirilmeli, aynı işi yapanlar arasında sağlık hizmetleri, genel idari veya yardımcı gibi sınıflandırmalar kaldırılmalıdır. Toplu sözleşme öncesi illerde toplu sözleşmeye hazırlık masaları oluşturulmalı, taşranın talepleri dikkate alınmalıdır. Hulasa, toplu sözleşme süreçlerinden ümitli olmak istiyorum.