Bilindiği üzere sağlık hizmeti bekletilmeden, hemen anında ve eksiksiz tam olarak sunulması gereken bir hizmettir. Her ne kadar teknonoloji ilerlemiş olursa olsun sağlık hizmetinin sunumunun temel değeri ve asıl faktörü sağlık personelidir. Sağlık hizmeti 7/24 saat sunulması itibari ile de bir çok meslek gurubundan ayrılan bir meslektir. Bilimsel araştırmalara dayanarak geçe çalışmasının çalışan üzerine etkilerini kısaca değinelim;
- Vardiyalı çalışanların en sık sorunu da, uyku düzeninde meydana gelen bozukluklar ve uyumada karşılaşılan güçlükler. Vardiyalı çalışanların yüzde 70’i uykuya dalmada zorluk çekiyor.
- Araştırmalara göre vardiyalı çalışanla, çalışırken uyanık olmak ve sürekli zinde kalmak için daha çok kafeinli ürünler tüketiyorlar.
- Vardiyalı çalışma sonucu ortaya çıkan yeterli uyuyamama nedeniyle, kronik stres, sürekli anksiyete veya depresyon artarken, tetikte olma halinin azalması söz konusu.
- Geceleri çalışan kişiler çoğu kez yorgunluk ve uyuklama durumundan yakınırlar. Uyuklama durumu sabaha karşı saatlerde (05.00-07.00 arası) en fazla hissedilir. Gece çalışanların dörtte biri de uyuklama ile mücadele ettiklerini söylüyor. Bu nedenle iş kazaları artıyor ve sonuçları daha ağır oluyor.
- Araştırmalar, gece çalışanlarda koroner kalp hastalığı riskinin, gündüz çalışanlara göre neredeyse iki kat arttığını gösteriyor.
- Vardiyalı çalışanlar hazımsızlık, karında gerginlik ve ağrı, mide gazı, ishal veya kabızlık sorunlarını daha fazla yaşadığını ortaya koyuyor.
- Gece vardiyalarında çalışan kadınlarda gündüz vardiyalarında çalışanlara oranla meme kanserine yakalanma riski yüzde 60 daha fazla. Meme kanserine yakalanma riskindeki bu artış melatonin hormonunun yetersiz üretiminden kaynaklanıyor. Melatonin hormonu, başlıca gece uykusu sırasında üretilir.
- Sanayide gece vardiyalarında çalışan kadın işçiler düzensiz adet döngüleri ve adet ağrılarından daha çok muzdarip oluyorlar.
- Gece vardiyası çalışanları güneş ışığından az yararlandığı için D vitamini eksikliği de oluşuyor
Yukarıda belirtilenler bir kısmı, aile düzenin bozulması, eş ile görüşememe, bayram, tatil gibi programların yapılmasının sağlık personelinin evinde oluşturduğu problemleri sadece çalışanlar bilir ve hiç bir bilimsel araştırmaya yansımaz.
Sağlık Bakanı yapmış olduğu bir açıklamada; “Okullarda bir sağlık personelinin mutlak olması gerektiğini düşünüyoruz. Özellikle belli kapasiteye ulaşmış her okulda bir sağlık personeli görev yapacak. Planlamayı Milli Eğitim Bakanlığı’ndaki arkadaşlarla birlikte yapıyoruz. Uygulama için en fazla 1 yıl var. O kadar süreceğini bile düşünmüyorum. Önümüzdeki eğitim öğretim yılına yetişir.” dedi
Şimdi sağlık personeli okullarda görevlendirilecek olan sağlık personeli için, sağlık personelinin sesi olmayı belirten Sivil Toplum Kuruluşlarının birlik olmasını ve okullarda görevlendirilecek sağlık personeli için liyakatli bir atama olması için çaba sarf etmesini bekliyor. Lütfen okullarda görevlendirilecek sağlık personeli için yıllarını sağlık hizmeti sunumuna adamış sağlık personelini görmezden gelmeyin. Şimdiye kadar sağlık personelinin
- Yönetmeliklere aykırı sorumlu hemşire atamalarına olan itirazını
- Yönetmelikte olmayan koordinatör, süpervizör, birim sorumlusu hemşire görevlendirmelerine olan itirazını
- İl,İlçe Sağlık Müdürlükleri, ADSM'lerine yapılan geçici görevlendirmelere olan itirazını
- Görevde yükselme sınavı yapılmadan yapılan sözleşmeli yönetici atamalarına olan itirazını
- 25 yıl ve üzeri çalışan personelin ve sağlık muafiyeti nedeni ile nöbet tutmayan personelin görevlendirilmesi gerekirken, daha hastaneye o gün başlayan mesleğe yeni başlamış personelin, eğitim, enfeksiyon v.b alanlarda görevlendirilmesine olan itirazını
- Mesai Takibinin sadece hekim dışı sağlık personeline uygulanması gereken bir uygulama gibi olmasına olan itirazını,
- Ebelik, hemşirelik gbi sağlık ensitülerine yapılan alan dışı atamalarına olan itirazını
- Yıpranma payının geçmişe yönelik verilmeyişine olan itirazı görmezden gelindi.
Şimdi 10 yılının altında olan sağlık personeli bayramda, hafta sonu, gece nöbeti tutmazken yakın gözlüğü ile bayram tatilinde herkes evinde uyurken yakın gözlüğü, tansiyon, şeker vb. hastalıkların başlangıcında nöbet tutmak için ugraşan, her gün hakkını helal etmediğini belirten sağlık personelinden isteyenlerin Okullarda görevlendirilmesi için birlik olun ve sağlık personelinin sesi olun.