Ocak ayındaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) güncellemesinden 1 ay sonra Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) taşıt kredilerinde yeni düzenlemeye gitmesi, sektörde heyecan yarattı. Otomotiv sektörü yetkilileri, düzenlemenin hem sıfır hem de ikinci el araç satışlarına olumlu yansıyacağı tahmininde bulunurken, vatandaşın otomobillere erişiminin de kolaylaşacağını ifade ediyor. Fakat, son aylarda daralmanın sürdüğü otomotiv pazarında tam anlamıyla bir hareketlilik için ise, kredi faiz oranlarının düşürülmesi gerektiğine işaret ediliyor. Yiğitcan Yıldız yazdı... Ocak ayındaki otomotiv sektörüne yönelik Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemesinin ardından, önceki gün de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan (BDDK) taşıt kredilerinde uygulanan vade limitlerine yönelik yeni bir adım geldi. BDDK'nın aldığı yeni kararlara göre, fatura değeri 400 bin TL ve altında olan araçların satın alımında en fazla 48 ay vade ile kredi kullanılabilecek. Fatura değeri 400 bin TL'nin üzerinde olup, 800 bin TL'yi aşmayan araçlar için ise en çok 36 ay vade ile kredi kullanılabilecek. Kredi kullanılacak taşıtın fatura değeri 800 bin TL ile 1 milyon 200 bin TL arasında kaldığı müddetçe vade sınırı 24 ay olacak. 1 milyon 200 bin TL ile 2 milyon TL arasında değişen fatura değerine sahip otomobillerde ise kredi vade süresi 12 ay ile sınırlandırıldı. Hatırlanacak olursa, BDDK en son Temmuz 2021'de taşıt kredilerinde uygulanan vadelerde değişikliğe gitmişti. O dönem yapılan düzenlemede, vade sınırına konu olan taşıt değerleri 120 bin TL, 120 bin TL-300 bin TL, 300 bin TL-750 bin TL, 750 bin TL-1.5 milyon TL şeklinde belirlenmişti. Fakat, aradan geçen sürede otomobil fiyatlarında önemli ölçüde artış yaşanmış ve bunun sonucunda ise neredeyse tüm otomobiller için kredilerin maksimum vade süreleri bir hayli azalmıştı. Dolayısı ile, yapılan düzenlemenin otomobil alımlarında kullanılacak kredilerdeki vade sürelerini artırdığı net bir biçimde görülüyor. Örneğin, 500 bin TL'lik bir otomobil için kullanılan bir kredinin geri ödemesi düzenleme öncesi en fazla 24 ay içinde yapılırken, artık 36 ay vade ile söz konusu krediyi geri ödemek mümkün olacak. 'YERLİLERİN PAZAR PAYI ARTABİLİR' BDDK'nın attığı adım otomotiv sektöründe memnuniyetle karşılanırken, vade sürelerindeki artışın satış rakamlarına olumlu yansıması bekleniyor. Kredilerdeki düzenleme hakkında Habertürk'e özel açıklamalarda bulunan Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bilaloğlu, BDDK düzenlemesinin düşük fiyatlı araçlarda kredi kullanım oranlarını artırabileceğine işaret etti. Bilaloğlu, "Ancak faizler düşmez, global gerginlikler azalmaz ve genel ekonomik gelişmeler pozitif olmaz ise toplam pazarın yeniden 1 milyon adetlere gelmesi çok ihtimal dahilinde değil" dedi. BDDK kararı ile, yerli üretim yapan markaların pazar payı yüksek segmentlerdeki modelleri için kredi kullanımının kolaylaştırıldığına da dikkat çeken Bilaloğlu, "Bundan dolayı toplam pazarda yerli markaların pazar payının artacağının beklenmesi gerekir" diye konuştu. Ali Bilaloğlu, BDDK düzenlemesinin, filo araç satışlarını da pozitif etkileyebileceğini söyledi. 'SEKTÖR İVME KAZANACAK' Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Turgay Mersin de, BDDK düzenlemesinin otomotiv pazarına pozitif olarak yansıyacağını belirtti. Beklentilerine yakın bir değişiklik gerçekleştiğini anlatan Mersin, "Perakende müşterilerimiz bu kredi kullanma oranları ile istediği araca sahip olamıyordu. Çünkü eskiden 300 bin TL'ye kadar yüzde 30 kredi kullanım oranı vardı. Dolayısıyla bu yeni düzenlemeyle pazarda daha iyi bir tablo ortaya çıkacak" dedi. Satışlarda durgunluk yaşandığını aktaran Mersin, "Ocak ayında yüzde 13 daralma oldu. Şubat ayında da yine buna yakın bir daralma olacak. Satışların yüzde 60-70'i filo satışları. Perakende satışlarda durgunluk var. Pazarın, BDDK'nin kredi limiti ve taksit güncellemesiyle biraz daha ivme kazanacağını düşünüyoruz. Tabii ki bunun arkasından da ciddi anlamda faizlerin gerilemesi lazım" ifadelerini kullandı. Turgay Mersin, BDDK'nin yeni düzenlemesinin, ikinci el araç sektörü tarafından da beklendiğini, bu düzenlemenin ikinci el otomotiv sektörüne de olumlu yansıyacağını ifade etti. 'UZUN ZAMANDIR BEKLİYORDUK' Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç da, BDDK'nın taşıt kredilerindeki yeni düzenlemesi sayesinde hem sıfır hem de ikinci el araç satışlarının hareketleneceğini söyledi. Erkoç, "Bu düzenleme sıfır ve ikinci el otomobil sektöründe uzun zamandır yaşanan durgunluğu hareketlendirecektir. Araç üretim ve tedarikindeki sıkıntıların yanı sıra döviz kurunun dalgalı seyri de araç fiyatlarının yükselmesine sebep olmuş, pandemi sebebiyle yaşanan ekonomik sıkıntılar da vatandaşın alım gücünü olumsuz yönde etkilemişti. Daha önceki taşıt kredilerindeki sınırlama sebebiyle kredi kullanmayan vatandaşlarımız artık kredi kullanabilecek, bu düzenleme sayesinde araç ticaretinin de önü açılacak" dedi. Uzun zamandır bu düzenlemeyi beklediklerini vurgulayan Erkoç, "Sektör bunu bekliyordu, yetkililerimize teşekkür ediyoruz. Motorlu araç satıcısı meslektaşlarımız bu sınırlama sebebiyle kredili araç satamıyordu. Her yıl Mart ayı itibariyle otomotiv piyasasında hareketlenme olur, bu yeni düzenlemeyle canlanma yaşanacaktır. Ancak sektörün tam anlamıyla bir hareketlilik yaşaması için kredi faiz oranlarının da düşürülmesi gerekiyor" diye konuştu. KREDİ TUTARI TAŞIT DEĞERİNİN YÜZDE 70'İNİ AŞAMAYACAK Sektördeki açıklamaların ardından, BDDK'nın yeni aldığı kararlara dönecek olursak, tüketicilere binek araç edinimi amacıyla kullandırılacak taşıt kredilerinde veya yapılacak finansal kiralama işlemlerinde kredi tutarının taşıtın değerine oranının da yeniden düzenlendiği görülüyor. Öyle ki, taşıt teminatlı krediler hariç, fatura değeri 400 bin TL ve altında olan taşıtlar için, taşıt değerinin en fazla yüzde 70'i kadar kredi kullanılabilecek. Fatura değeri 400 bin TL'nin üzerinde olup 800 bin TL'nin üzerinde olmayan taşıtlar için ise kredi kullanım oranı taşıt değerinin yüzde 50'sini aşamayacak. Fatura değeri 800 bin TL'nin üzerinde olup 1 milyon 200 bin TL'nin üzerinde olmayan taşıtlar için ise söz konusu oran yüzde 30'u geçemeyecek. Fatura değeri 1 milyon 200 bin TL'nin üzerinde olup 2 milyon TL'nin üzerinde olmayan taşıtlar için de kredi tutarı taşıt değerinin yüzde 20'sini aşamayacak. Araç fatura değeri 2 milyon TL'nin üzerinde olan taşıtlar için ise kredi kullanım imkanı olmayacak. Taşıt teminatlı kredilerde ise, taşıtın fatura değeri 400 bin TL ve altında olanlar için kredi tutarının taşıtın değerine oranı yüzde 70'i aşamayacak. Bu oran, fatura değeri 400 bin TL'yi aşan binek araçlarda, bedelin 400 bin TL kadar olan kısmı için yüzde 70, 400 bin TL'nin üstünde olan kısım için ise yüzde 50 olarak uygulanacak. YERLİ MODELLERE DAHA ÇOK YARADI Son 6 ayda otomobil fiyatlarında döviz kurlarına bağlı olarak gerçekleşen değişimler, birçok otomobilin ÖTV oranını da yükselttiğinden, liste fiyatlarına yüzde 50'nin üzerinde artış olarak yansımıştı. Dolayısı ile, Türkiye otomobil pazarının yüzde 92'sini oluşturan A, B ve C segmentlerindeki araçların fiyatları da birkaç istisna hariç olmak üzere artık 400 bin-800 bin TL aralığında bulunuyor. Güncel otomobil fiyatları ve BDDK'nın yeni belirlediği limitler birlikte göz önüne alındığında ise, pazardaki otomobillerin yüzde 90'dan fazlası için en çok 36 ay vade ile kredi kullanılabileceği sonucuna varılıyor. Fakat, yerli otomobiller için durumun farklı olduğu söylenebilir. Fiat Egea, Renault Clio, Toyota Corolla, Hyundai i10, i20 ve Bayon gibi yerli otomobillerin bazı donanım paketleri, Şubat 2022 itibariyle BDDK'nın belirlediği en alt limit olan 400 bin TL'den daha düşük fiyat etiketine sahip. Söz konusu yerli otomobillerde kredi vade limitlerinin 48 aya çıkması, bu otomobillerin rakiplerinden pozitif ayrıştığını gösteriyor. Sonuç olarak, sektör tarafından memnuniyetle karşılanan değişikliğin, Ocak ayında yüzde 13'lük kayıp yaşayan otomotiv pazarına nasıl yansıyacağını ise zaman gösterecek.