Çalışanların bakıma muhtaç yakınlarına refakat etmeleri için refakat izni hakları bulunmaktadır. Bu izin açısından bakıldığında devlet memurlarının işçilerden daha şanslı oldukları görülmektedir. Keza işçilerin refakat izinleri son derece dar kapsamlı olarak düzenlenmiştir. İŞÇİLERİN REFAKAT İZİNLERİ İşçilerin en az %70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır. Görüldüğü üzere işçilerin sadece çocukları için refakat izinleri bulunmakta olup eş, anne-baba ya da kardeşleri için refakat izin hakları bulunmamaktadır. Üstelik çocuk için alınacak refakat izni sadece 10 gün ile sınırlandırılmıştır. Ancak işverenin istemesi, ya da tarafların yapmış oldukları iş sözleşmesi veyahut toplu iş sözleşmesiyle işçinin diğer yakınları için de refakat izni verebilir. Bu hususta bir engel bulunmamaktadır. MEMURLARIN REFAKAT İZNİ ALABİLECEKLERİ YAKINLARI Memurlara refakat izni verilebilmesi için memurun; Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin, Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, Ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur. 6 AYA KADAR ÜCRETLİ REFAKAT İZNİ Memurun bu çerçevede düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; Refakati gerektiren tıbbî sebepler, Refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı ile Sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği 3 ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklere yer verilmesi gerekmektedir. Gerekli görülmesi hâlinde 3 aylık süre aynı şartlarda bir katına kadar uzatılabilir. Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz. Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi 6 ayı geçemez. İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında Devlet Memurları Kanunu ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılmaktadır. Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük hakları korunmaktadır. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN REFAKAT İZNİ Kamuda görev yapan sözleşmeli personele de 3 aya kadar ücretli izin verilebilir. Refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda aynen memurlarda olduğu gibi; refakati gerektiren tıbbi sebepler, refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunulmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, 3 ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler belirtilmelidir. Görüldüğü üzere sözleşmeli personele verilecek refakat izni için öngörülen rapor ve prosedür memurlarla aynı olmakla birlikte bu izin 3 ay ile sınırlandırılmıştır. SORU-CEVAP “Devlet memuru olarak çalışmaktayım. Çocuğum için bana verilen süt iznini topluca kullanılabilir miyim?” Yasemin Ö. Yasemin Hanım, süt izni memurun çocuğunu emzirmesi amacıyla günlük olarak kullandırılması gereken bir izin hakkıdır. Bu iznin birleştirilerek kullandırılması mümkün değildir. Aksi takdirde yasada öngörülen bu düzenlemenin fonksiyonundan uzaklaşılmış olunacaktır. *** “Hakkımda disiplin soruşturması devam ederken emeklilik talebinde bulundum. Emekli olursam hakkımda ceza uygulanabilir mi?” Bülent V. Bülent Bey, devlet memurunun emeklilik talebinde bulunması hatta emekli olması hakkında disiplin cezası uygulanmasına engel teşkil etmez. Disiplin cezalarına itiraz süresi kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren 7 gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşmektedir. Bu nedenle ceza uygulanırsa belirtilen süreyi kaçırmadan itiraz etmenizi tavsiye ediyorum. İsa Karakaş-Türkiye