Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), İzmir Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görev yapan bir kardiyoloji asistanı doktora verilen kınama disiplin cezasına ilişkin dikkat çeken bir karar verdi. Doktorun, Kardiyovasküler Hastalıklar Kongresine katıldığı gerekçesiyle cezalandırılmasını hukuka aykırı bulan KDK, Sağlık Bakanlığı’na cezayı kaldırması yönünde tavsiye kararı gönderdi.
personel sağlık / özel haber
Kongreye Katıldı, “İzinsiz” Denilerek Ceza Verildi
Başvurunun sendika aracılığıyla yapıldığı dosyada; hekim, 19–22 Eylül 2024 tarihlerinde gerçekleşen uluslararası bir tıp kongresine katıldığı için önce aylıktan kesme, ardından İl Disiplin Kurulu’nun kararıyla kınama cezası ile cezalandırılmıştı.
Doktorun ifadesine göre, kongreye katılmadan önce nöbet değişikliklerini organize etmiş, acil servise bilgi vermiş, birim yöneticileri de sözlü olarak kongreye katılabileceğini belirtmişti. Ancak kongre boyunca resmî izin prosedürünün tamamlanmadığı gerekçesiyle hakkında tutanak tutuldu.
Üstelik hekim, kongrede iken tutanaktan haberdar olmuş, durumu fark eder etmez ekip portal üzerinden izin talebi oluşturmuş, buna rağmen disiplin cezası uygulanmıştı.
Bakanlık: “İzin alması gerekiyordu”
Sağlık Bakanlığı’nın KDK’ye gönderdiği savunmada, kongreye katılan personelin mutlaka izin alması gerektiği, ilgili hekimin izin işlemlerini doğru yürütmediği, bu nedenle disiplin cezasının uygun olduğu savunuldu. İl Disiplin Kurulu da önce verilen aylıktan kesme cezasını fazla bularak kınamaya çevirdi.
KDK: “Uygulama belirsiz, personel cezalandırılamaz”
Dosyayı ayrıntılı inceleyen Kamu Denetçiliği Kurumu, sağlık çalışanlarının kongrelere katılımına ilişkin uygulamaların hastaneler arasında farklılık gösterdiğine, net bir yöntem belirlenmediğine dikkat çekti.
KDK’nin tespitleri özetle şöyle:
-
Hastanede kongrelere katılım konusunda net ve yazılı bir prosedür bulunmuyor.
-
Personel, daha önce nöbet düzenlemeleri ile kongrelere katılabiliyordu; izin sistemi sonradan devreye alınmış olsa da yeterli bilgilendirme yapılmadı.
-
Hekimin nöbet değişikliklerini yapması, katılım belgelerini sunması ve süreci bildirmesi, kötü niyet veya görev ihlali olmadığını ortaya koyuyor.
-
İdarenin kendi uygulama belirsizliğinden doğan bir durum nedeniyle memura ceza vermesi tipiklik ilkesine aykırı.
-
Doktorun eylemi ile verilen ceza arasında sebep unsuru yönünden uyumsuzluk bulunuyor; yani cezanın hukuki temeli yok.
“Kongre bilimsel faaliyettir, izin sayılmaması yanlış”
KDK ayrıca çok çarpıcı bir değerlendirme yaptı:
Tıbbi kongrelere katılımın bir sağlık çalışanı açısından “izin” değil, mesleğin doğal ve bilimsel gelişim sürecinin bir parçası olduğunu vurguladı.
Kararda şu görüşlere yer verildi:
-
Kongreler bilimsel gelişim için zorunlu etkinliklerdir.
-
Bu tür faaliyetler personelin işini daha iyi yapmasına katkı sağladığı için “kişisel bir faaliyet” sayılamaz.
-
Kurumun, kongre katılımlarına ilişkin açık bir usul belirlemesi gerekir; ancak bu yapılmamış.
“Cezayı kaldırın” tavsiyesi
Tüm değerlendirmeler sonucunda KDK, hekime verilen kınama cezasının hukuka aykırı olduğu kanaatine vardı ve Sağlık Bakanlığına cezanın geri alınması yönünde resmî tavsiyede bulundu.
İdarenin bu tavsiye kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde işlem yapma zorunluluğu bulunuyor. Aksi halde hekim, mahkemede dava açma yoluna başvurabilecek.
Sağlık çalışanları açısından emsal niteliğinde
KDK’nin bu kararı, özellikle kongre, eğitim ve bilimsel faaliyetlere katıldıkları için disiplin tehdidi ile karşılaşan sağlık çalışanları açısından dikkatle izleniyor. Sağlık çalışanlarının uzun süredir dile getirdiği “kongre izinlerinde prosedür karmaşası” sorunu bu kararla yeniden gündeme taşınmış oldu.
Karar;
-
Kongrelerin mesleki bir faaliyet olduğu,
-
İdarenin bu konuya ilişkin net talimatlar hazırlamak zorunda olduğu,
-
Usul belirsizliğinden doğan cezaların hukuksuz olduğu
geri dönüşleriyle, ileride verilecek disiplin cezaları için de emsal kabul edilebilecek bir nitelik taşıyor.