Son yıllarda kariyer sitelerinde yapılan iş başvurularının büyük kısmına geri dönüş yapılmıyor. Bu durum iş arayanlarda ciddi bir krize sebep olmuş durumda. Sosyal medyadan seslerini duyurmaya başlayanlara destek hızla büyüyor.
Çoğu iş arayan şirketlerin çok üst düzey talepleri olduğunu, buna karşın düşük ücretli maaş verildiğini ve işe alımlarda liyakat arandığını düşünüyor. Oysaki durum çok daha farklı. Aslında kariyer sitelerinde yer alan bazı iş ilanları gerçek değil. Şirketler gerek imaj gerek CV stoku gerekse de piyasa araştırması için sitelerle sahte ilanlar veriyor. Bu sisteme de ‘hayalet ilan’ deniliyor.
Hayalet ilanların arkasında ise farklı motivasyonlar bulunuyor. Uluslararası araştırmalara göre, iş ilanlarının yaklaşık yüzde 30’a yakını hayalet iş ilanı kategorisine giriyor. Yani piyasada görülen her 10 ilandan 3’ü gerçekte doldurulması düşünülmeyen pozisyonlardan oluşuyor.
Son 2 ayda 78 iş başvurusuna hiç dönüş alamadığını sosyal medyadan paylaşan Selim C. durumu şöyle anlatıyor: “Bu kadar başvuru yapıp ne olumlu ne de olumsuz cevap alamamak insanı çok yıpratıyor. Bir noktadan sonra ‘acaba CV’m mi sorunlu, yoksa gerçekten iş yok mu?’ diye kendi kendime sorgulamaya başladım. Her gün yeni ilanlar çıkıyor ama başvurular cevapsız kalınca insanın umudu tükeniyor. İş aramak artık umut verici değil, tam tersine moral bozucu bir süreç hâline geldi.”
İnsan Kaynakları Danışmanı Ece Besteci “Şirketler bazen güçlü ve büyüyen bir kurum imajı çizmek için ilan veriyor. Çünkü sürekli personel arıyor gibi görünmek, piyasada rekabet avantajı sağlıyor. Bir başka motivasyon ise CV havuzu oluşturmak. Yani şirket, anında alım yapmayacak ama gelecekte ihtiyaç duyabileceği adayları şimdiden toplamak istiyor. Ayrıca, içeride terfi edecek bir personeli dışarıdaki adaylarla kıyaslamak ya da ani bir ayrılık yaşandığında vakit kaybetmeden pozisyonu doldurmak için de bu ilanlar açılabiliyor” dedi.
PSİKOLOJiK DURUMLARA SEBEBİYET VEREBİLİR
Sosyolog Dr. Emre Eyüboğlu ise hayalet ilanların toplumsal boyutuna dikkat çekiyor.
Eyüboğlu, bu durum yalnızca iş arayanları değil, genel olarak toplumdaki güven duygusunu da sarstığını belirterek “İnsanlar yüzlerce ilan gördüğünde, ‘iş çok ama kimse çalışmak istemiyor’ gibi bir algı oluşuyor. Oysa iş arayanlar başvurularına cevap alamıyorlar.
Bu hayal kırıklığı, gençlerde motivasyon kaybına, uzun süre işsiz kalanlarda ise umutsuzluk ve sosyal dışlanma hissine neden oluyor. Aslında bu, sadece iş piyasasını değil, toplumsal barışı ve güveni de etkileyen bir problem” diye konuştu.
Kaan ZENGİNLİ