İşyerlerinde yıllık izinler planlanıyor. Yargıtay'ın kararına göre, cumartesi günü çalışılıyor olsa da, olmasa da yıllık izin süresinden düşülür. İş sözleşmesinde aksi bir madde olanların ise cumartesi günü yıllık izinden sayılmaz ve işçi bir gün daha kazanmış olur.
Yaz dönemiyle birlikte işyerlerinde yıllık izinler başladı. Ancak son dönemde kamuoyunda sıkça paylaşılan bir Yargıtay kararı da izin planlaması yapan işçilerin kafasını karıştırdı. Karar cumartesi gününün yıllık izin süresinden sayılıp sayılmayacağıyla ilgili. Peki söz konusu karar ne diyor ve işçiler için yıllık izin gün sayısında bir değişiklik doğurdu mu?
1 YILA 14 GÜN İZİN HAKKI
İşçiler yıllık izin haklarını bir yıllık çalışmanın sonunda elde ederler. Örneğin 1 Temmuz 2021'de işe giren bir işçi yıllık izin hakkına 1 Temmuz 2022'de kavuşur. Yıllık izin hakkı işçinin kıdemine göre değişir. Aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışan işçi 14 gün yıllık izin hakkı elde eder. 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) kıdemi olan işçi her yıl 14 gün yıllık izin hakkına sahiptir. 5 yıldan fazla 15 yıldan az kıdemi olan işçiler 20 gün, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçiler 26 gün yıllık izin hakkına sahiptir. Yer altında çalışan işçiler için bu süreler 4 gün artırılarak uygulanır.
SON KARAR İŞVERENDE
Ayrıca 18 yaşından küçük işçilerle 50 yaşından büyük işçilere yılda en az 20 gün yıllık izin verilmek zorundadır. Yıllık ücretli iznin kullanılacağı tarih konusunda işverenin kararı önemlidir. Bu konuda yargı kararları işverenin yönetim hakkını esas alan yönde çıkıyor. İşveren aynı departmanda yer alan iki kişiyi aynı anda yıllık izne göndermeme kararı alabilir. Aynı şekilde aynı veya benzer görevleri yürüten kişilere de aynı anda yıllık izin vermeyebilir. Cumartesi günlerinin yıllık izin süresinden düşülüp düşülmeyeceği, cumartesi gününün niteliğine göre değerlendirilmektedir. Cumartesi günü hafta tatili olmadığı gibi genel tatil günü de değildir. Dolayısıyla cumartesi günleri yıllık izin süresinden düşülür. Cumartesi günü işyerinde çalışılıyor olsa da, olmasa da yıllık izin süresinden düşülür.
ASLINDA ÇALIŞMA GÜNÜ
Bu noktadaki değerlendirme işyerindeki çalışma süreleri üzerinden yapılmaktadır. Haftalık 45 saatlik çalışmayı işveren haftanın çalışılan altı gününe günlük 7.5 saat olarak bölebileceği gibi, beş gününe 9 saat olarak da bölebilir. Haftanın 6 günü 7.5 saat çalışılan bir işyerinde cumartesi günü fiilen çalışma yapılır. Ancak haftanın 5 günü 9 saat çalışılan bir işyerinde cumartesi günü fiilen çalışılmasa da cumartesi gününün çalışma süresi haftanın diğer günlerine dağıtıldığı için aslında cumartesi günü de çalışma günüdür. Bu çerçevede işyerinde cumartesi günü fiilen çalışılsa da, çalışılmasa da cumartesi günü yıllık izin süresinden düşülür.
SÖZLEŞMEDEKİ İFADEYE DİKKAT!
Yıllık iznin kaç gün kullanılacağı hesaplanırken hafta tatiliyle resmi tatiller izin süresinden düşülür. Örneğin cumartesi günleri fiilen çalışılmayan bir işyerinde işçi 1 Ağustos Pazartesi günü izne çıkıp 8 Ağustos Pazartesi günü işine geri dönecekse 6 gün yıllık izin kullanacak demektir. Ancak Yargıtay kararı sonrası bu işçinin iş sözleşmesinde eğer cumartesi gününün yıllık izinden düşülmeyeceği yönünde bir düzenleme varsa işçi 6 değil, 5 gün yıllık izin kullanmış olacaktır. Aynı şekilde 29 Ağustos günü izne çıkıp 5 Eylül'de işine dönecek işçi de 5 gün yıllık izin kullanmış olacaktır.
YARGITAY'IN KARARI KAFALARI KARIŞTIRDI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin yıllık izinle ilgili yakın tarihli bir kararı işçilerin kafasını karıştırdı. Söz konusu kararla bugüne kadarki uygulamada bir değişikliğe gidilmesi söz konusu değil. Ancak önemli bir yaklaşık getirilerek cumartesi gününün fiilen çalışma günü olmadığı işyerlerinde eğer işçinin iş sözleşmesinde cumartesi gününün yıllık izinden düşülmeyeceği yönünde düzenleme varsa cumartesi gününün yıllık izin süresinden düşülmeyeceği ifade edilmiş. Aynı şekilde toplu iş sözleşmesinde bu yönde bir düzenleme varsa cumartesi günlerinin yıllık izin süresinden düşülmeyeceği ifade edilmiş. Bu karar hali hazırda iş sözleşmelerinde bu yönde hüküm bulunmayan işçiler için bir değişiklik doğurmuyor. Ancak cumartesi günü fiilen çalışılmayan işyerlerindeki işçilerin sözleşmelerine ya da toplu iş sözleşmesine bu yönde hüküm eklenirse işçilerin bir gün daha fazla yıllık izin kullanması söz konusu olacaktır.
Okan Güray Bülbül
