Ünlü ekonomistler ve sosyal bilimcilerden oluşan bir ağ tarafından hazırlanan Dünya Eşitsizlik Raporu 2022, pandemi başından bu yana küresel hanehalkı servetinde dolar milyarderlerinin payının 2020 başlarındaki yüzde 2 düzeyinden yüzde 3,5'e sıçradığını gösteriyor. Dolar milyonerlerinin payı da yüzde 10'dan yüzde 11'e yükselmiş durumda.
1995'te %7 olan payları %11'e yükseldi
Önyazısı 2019 yılında yoksullukla ilgili çalışmaları nedeniyle Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülen iki ekonomist tarafından kaleme alınan rapora göre dünyanın birçok bölgesinde en zengin yüzde 10'luk kesim, toplam servetin yüzde 60 ila 80'ini elinde tutuyor. Raporda "hanehalkı serveti en az 19 milyon dolar olan" süper zengin yüzde 0,01'lik kesimin - 520 bin kişiden oluşuyor - toplam servetteki payını geçen yılki yüzde 10 düzeyinden yüzde 11'e yükselttiği aktarılıyor. Bu kesimin 1995 yılında toplam servetteki payı ise yüzde 7'ydi.
Dünya genelinde 100'den fazla araştırmacının yer aldığı çalışmaya Paris School of Economics ve University of California Berkeley ekonomistleri öncülük etti. Raporun başyazarlarından ve Dünya Eşitsizlik Laboratuarı Eş-direktörü Lucas Chancel, milyarderlerin küresel sağlık krizi süresince servetlerine 4,1 trilyon dolar eklediğini belirtiyor ve şöyle diyor: "Bu durum gerçekten pandemiden önce de zaten hiç eşit olmayan küresel servette bir kutuplaşma olduğunu gösteriyor." Chancel pandeminin çok zenginler ve nüfusun geri kalanı arasındaki eşitsizliği daha da büyüttüğünü belirtiyor.
Dev teşvikler gelişen dünyada yoksullukta büyük artışı engelledi
Gelişmiş dünyada açıklalan trilyonlarca dolar büyüklükteki dev teşviklerin bu ekonomilerde yoksullukta çok keskin artışlar olmasını engellediği de raporun önemli bulgularından. Chancel "Servet çok önemli bir ekonomik kazanç kaynağıdır. Ayrıca giderek daha fazla iktidar ve etki gücü sağlamaktadır - bu da eşitsizliği daha da artıran bir durumdur" ifadelerini kullanarak şu bilgileri veriyor: Dünyanın en zengin yüzde 10'luk kesimi küresel gelirin yarısından fazlasını kazandı ve küresel servetin dörtte üçünü elinde tutuyor. Raporda ABD ve Avrupa gibi hükümet desteklerinin çok yüksek olduğu bölgelerde artan eşitsizliğin düşük gelirliler üzerindeki etkisinin bir nebze sınırlandığı belirtiliyor. Chancel'e göre raporun bu bulgusu "sosyal devletlerde yoksullukla mücadelenin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor."
Türkiye eşitsizliğin en yüksek olduğu coğrafyada
Latin Amerika ve Türkiye'nin de bulunduğu Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesi, dünyanın en adaletsiz coğrafyaları olarak öne çıkarken, bu bölgelerde toplam servetin yüzde 75'inden fazlası en zengin yüzde 10'luk kesimin elinde.
Rapor mevcut "milyarderler listeleri" gibi çalışmalara da atıfl arda bulunuyor ve bu çalışmalardaki rakamların da eşitsizliğin rekor hızla arttığına işaret ettiğini teyit ettiği belirtiliyor. Forbes'un her yıl yayımladığı milyarderler listesine bu yıl rekor sayıda (2.755) yeni dolar milyarderi eklenirken, bu bireylerin toplam serveti de geçen yılki 8 trilyon dolardan 13,1 trilyon dolara çıktı.
Hilal SARI
