SES, 2020’nin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “Hemşire ve Ebe Yılı” ilan edilmesi ve Dünya genelinde ortaya çıkan pandemi salgınında hemşire ve ebelerin kilit rol oynaması nedeniyle, ülkelere hemşire ve ebelik mesleğine ilişkin daha sistemli ve gerçekçi bakmaları gerektiği çağrısı yaptı. SES açıklamasında, DSÖ’nün evrensel sağlık kapsamındaki başarının hemşirelik ve ebeliğin güçlenmesinden geçtiği yönündeki ifadeleri hatırlatılırken, 2030 yılına kadar ihtiyaç olan 9 milyon hemşire ve ebe açığını vurgulandı. Hemşire ve ebelerin bu ihtiyaca rağmen değersizleştirildiği ve gerçek potansiyelinin ortaya çıkarılmadığı ifade edilen açıklamada, işyeri ziyaretlerinde tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri aktarıldı.
SES, kronik hastalığı olan hemşirelere idari izin verilmediği, mobbingin arttığını; uzman hemşire kadrosunun açılması, ücretler arasında denklik sağlanması ve iş yükünü arttıran performans uygulamasının kaldırılması gibi taleplerini sıralıyor.
Kronik hastalığı olan hemşirelere izin verilmiyor
SES’in işyeri ziyaretlerinde hemşirelerden aktardığı anekdotlar şunlar:
- Kronik hastalığı olan hemşirelerin idari izin verilmediği,
- Görevlendirmelerde; adalet, şeffaflık ve rotasyona uyularak tüm görevlendirmelerin mevzuatlara uygun şekilde yapılmadığı
- İki ebeveyninde sağlıkçı olması durumunda birisine izin verilmesi uygulaması yöneticilerin inisiyatifene bırakıldığı
- Bakıma muhtaç aile bireylerin olduğu hemşirelerin idari izinli sayılmasına yönelik düzenleme yapılmadığı
- Çocuklarını yalnız büyüten hemşirelerin durumuna ilişkin düzenleme yapılmadığı,
- Özellikli birimlere görevlendirmelerde eğitim ve sertifikasyon gibi şartların göz önünde alınmadığı, oryantasyon eğitimlerin nitelikli bir şekilde verilmediği,
- Yapılan görevlendirmelerde sendikalar, siyasal partiler gibi etkenlerin rol aldığı,
- Pandemi süresince ulaşım, konaklama olanaklarının sağlanmasında sorunlar yaşandığı, çözüme yönelik gerekli düzenlemelerin yapılmadığı
- Hemşirelerin bu süreçte mesai süresi kısaltılmamış, uzun çalışma saatleri görev yapmıştır.
- Görev tanımı dışında iş ve işlemlerin yaptırıldığı,
- Mobbingin atarak devam ettiği, ekip içi baskıların olduğu ifade edilmiştir.
Uzman hemşire kadrosu talebi
Türkiye’de tüm sağlık sektöründe 1 milyon 16 bin 401 sağlık emekçisi görev yapıyor. Bunların yüzde 19’u ise hemşire. Sendikanın, sorunlara çözüm önerileri ise şöyle sıralanıyor:
- Uzman hemşirelere yönelik kadrolar açılmalı,
- Hemşireler, üniversiteler üzerinden ücretsiz uzaktan eğitimle desteklenmeli ve uzmanlık hakkı tanınmalı, uzman olarak istihdam edilmeli,
- Uzman hemşireliğe ilişkin mali ve özlük haklar kapsamında düzenlemeler yapılmalı,
- Hemşire yardımcısı unvanı mesleki kriterlere uygun olmaması nedeniyle kaldırılmalı, sadece lisans mezunu hemşire yetiştirilmeli,
- Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğü ve servis sorumlu hemşireleri siyasi kararlarla değil liyakatle belirlenmeli,
- Tüm yönetim kademelerinde hemşirelik mesleğinin temsilcilerine yer verilmeli,
- Sağlık sektöründeki erkek egemen yönetici eğiliminden vaz geçilmeli,
- Hemşireler yönelik hem ekip içi hem de yönetimden kaynaklı mobbing ciddi olarak araştırılmalı ve cezalandırılmalı,
- Sağlık hizmetinin bir ekip olduğu sözde değil idari kararlarla da ortaya konulmalı,
- Koruyucu sağlık hizmetlerinde görevli hemşirelere yönelik Aile Sağlığı Elemanı kavramından vaz geçilerek, koruyucu hizmetlerde çalışan hemşirelerin görev tanımlarına aykırı çalıştırılması engellenmeli,
- Üniversite ve sağlık bakanlığına ait sağlık tesislerinde görev alan hemşirelerin farklı ücret ve istihdam şekillerinde çalıştırılması engellenmeli ve denklik sağlanmalı,
- Sağlık Bakanlığı 1. basamak, 2. basamak ve 3. basamak sağlık hizmetlerinde görevli hemşirelerin ücret ve istihdam şekillerindeki farklılık kaldırılmalı ve denklik sağlanmalı,
- Hemşireler 4/B statüsü, 4/D ve taşeron gibi güvencesiz değil güvenceli istihdam modelleri ile çalıştırılmalı
- Performans uygulamaları hemşirelerin iş yükünü artırmış olup, performans uygulaması kaldırılmalı,
- Hemşirelerin iş yükü azaltılarak, geçe görev yapan ve özellikli birimlerde çalışan hemşirelerin ücretleri iyileştirilmeli,
- Hemşirelik mesleğinin temel ücret düzeyinde iyileştirme yapılmalı,
- Hemşirelere 3600 ek gösterge hakkı verilmeli,
- Hemşirelik fiili hizmet zammından yararlandırılmalı.
