Kamu kurum ve kuruluşları yasa, yönetmelik, genelge ve iç tamimler ile yönetilir. Özelikle sağlık sektöründe çalışan personelin büyük bir bölümü Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı olarak çalışmaktadır. Aslında Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı çalışan personel sistemin en önemli ayaklarından biridir.Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı olarak çalışan personelde var olan eşitsizlik, adaletsizlik ve mobbinge uğrama duygusu tüm kurumu etkilemektedir. Peki sonsuz bir güce ve erişilmez olduklarını düşünen Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürleri bu gücü nereden almaktadır. Gerçekten de eleman yönetiminde uymaları gereken hiç bir yasa ve yönetmelik yok mudur?
Elbette sınırsız bir yetkileri yok onlarında uyması gereken yasal düzenlemeler var.Bu yazımızda sahada yaşanan aksaklılara karşın yasa ve yönetmeliklere yer vereceğiz.
Öncelikle sağlık kuruluşları ve özellikle hastaneler tek düze iş ve işlemlerin yapıldığı birimler değildir.Elbette nöbet tutan Sağlık Personeline ihtiyaç olduğu gibi nöbet tutulmayan birimlerde de çalışan personele ihtiyaç vardır. Nöbetsiz birimlerde eleman görevlendirilmesi Sağlık Bakanlığının yayınlamış olduğu Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri genel Müdürlüğü tarafından 09.05.2005 tarihinde yayınlanan çalışma düzeni konulu genelgeyi (2005/79 Genelge) incelediğimizde bu soruya cevabı bulmuş olacağız. İlgili genelgenin 4 numaralı maddesinde; "Hizmette 25 yılını doldurmuş sağlık personelinin, hizmetin aksatılmaması kaydıyla mümkün mertebe nöbet hizmetlerinden muaf tutulmaları sağlanmalıdır". yazına istinaden 25 yıl ve üzeri çalışması olan personel görevlendirilmelidir.
Sağlık personeli arasında huzursuzluk oluşturan temel konulardan biride sağlık personelinin alan dışında çalıştırılması. Örnek verecek olursak, Hastanelerde nöbet tutacak personel ihtiyacı var iken sağlık personeli kadrosunda yer alan sağlık personelinin il-ilçe sağlık müdürlüklerinde personel özlük, disiplin, hukuki mutemetlik gibi birimlerde çalıştırılması. Malesef kanayan ve görevlendirme kriterinin ne olduğu bile anlaşılmayan bilinmeyen bir çıkmazlar durumu.Sağlık Bakanlıı bu konuda da düzenleme yapmış bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri genel Müdürlüğü tarafından 09.05.2005 tarihinde yayınlanan çalışma düzeni konulu genelgesinde (2005/79 Genelge)
"Uygulamada ebe, hemşire ve sağlık memurlarının; vezne görevlisi, mutemet, döner sermaye memuru, santral memuru, danışma görevlisi, tutukevlerinde üst arama memuru gibi görevlerde çalıştırıldıkları Bakanlığımıza iletilmektedir. Ebe, hemşire ve sağlık memurlarının belirlenmiş görev yetki ve alanları ile temel eğitim, hizmet içi eğitim, görev ve unvanlarına uygun olarak çalıştırılmaları gerekmektedir. Ebe, hemşire ve sağlık memurları sağlık hizmetleri dışında çalıştırılmamalı, mevzuat ile belirlenen görev ve yetkileri dışında görev verilmemelidir. Bu durumda olanlar da gerekli tedbirler alınıp personel desteği sağlanarak hizmetin aksamasına meydan verilmeden düzeltilmelidir."talimatı verilmiş ancak hala kanayan yara olarak devam etmektedir. Ayrıca 2018 yılında yayınlanan bir iç tamimlede,8 Mart 2010 tarih ve 27515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ”Hemşirelik Yönetmeliği” ile sağlık hizmeti sunulan kurum ve kuruluşlarda görev yapan hemşirelerin çalışma alanlarının dışında çalıştırılmaması ve geçici görevlendirmelerin sonlandırılması talimatlandırılmıştır. Gerçi İl-ilçe Sağlık Müdürlükleri hukuk bürolarında, disiplin, sicil, mutemetlik ve benzeri alanlarda görevlendirildikten sonra kim ne diyebiliyor. Yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasını sağlamakla yükümlü değiller mi?
Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı olarak yaşana en önemli huzursuzluk sebeplerinden biri de Servis sorumlularının belirlenmesi. Aslında Sağlık Bakanlı bu konuda sınırları çizmiş. Ancak, uygulama ve denetim mekanizması olan sağlık müdürlüklerinde işlem eksikliği mevcut. Hemşirelik yönetmeliği madde 10 da " Sorumlu hemşire yatan hasta üniteleri/klinikleri, yoğun bakım üniteleri, ayaktan tanı ve tedavi birimleri, acil, evde bakım gibi alanlarda hemşirelik hizmetlerinin yerine getirilmesinde başhemşireye karşı sorumlu olup, öncelikle ilgili alanda uzman hemşireler, yoksa üç yıl deneyimli ve hemşirelikte lisans mezunları arasından başhemşire tarafından görevlendirilir. Ancak, kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de görevlendirme yapılabilir. Sorumlu hemşire görevlendirildiği alanda öncelikle gündüz mesai saatlerinde görev yapar." hükmüne rağmen uzman hemşireler dışında alanında lisans mezunu olmayan kişiler arasından servis sorumlu hemşireleri görevlendirilmektedir.
Yine ve yasa yönetmeliklere uygun olmadan görevlendirme yapılan diğer bir alanda Gözetmen hemşireler. Bu konuda Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Hemşirelik Yönetmeliğinde "Başhemşirenin görevleri normal mesai dışında ve resmi tatil günlerinde gözetmen hemşire tarafından yürütülür. Bu hemşireler meslekte beş yıl deneyimli, lisans mezunu hemşireler arasından başhemşire tarafından seçilir ve görevlendirilir. Ancak, kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de görevlendirme yapılabilir." hükümlerine riayet edilmediği, mesleğe yeni başlayan, lisans mezunu olmayan personelin görevlendirildiği, gündüzde çalıştırıldıklarını görmekteyiz.
Sağlık Bakanlığının yayınlamış olduğu hiç bir yasa ve yönetmelikte süpervizör, koordinatör, sağlık Bakım Hizmetleri Birim sorumlusu gibi görev tanımları bulunmamaktadır. Hiç bir görev tanımı olmayan yasa ve yönetmelikte yer almayan bu tarz görevlerde bulunan personelin sağlık personeli yıprattığı ve huzursuzluk oluşturduğu gözden kaçırılmamalıdır.
Bu tarz görevlendirmeleri yapanların bu gücü nereden aldıkları merak edilmektedir.
Bu konuda düzenlediğimiz anketin linki
https://www.saglikpersoneli.com.tr/saglik-bakim-hizmetlerine-bagli-personelin-gorevlendirmeleri-yasa-ve-yonetmelikler-dogrultusunda-mi-yapiliyor-anket,2.html
