Bir kere şunu net ve peşin olarak kabul edelim: Günlük vaka sayılarındaki artış gerçekten can sıkıcı rakamlara doğru gidiyor. Uzmanların da görüşleri üç aşağı beş yukarı bu yönde. Gerçek rakamların “iyimser uzmanlar” açıklananların 5-10 katı, “kötümser uzmanlar” ise en az 40 katı olduğunu söylüyor. Peki, neden? Mevsim yaz. Kapalı alanlarda pek durmuyoruz. Ayrıca çoğumuz tatil nedeniyle yurdun dört bir tarafına dağılmış durumdayız. Dolayısıyla “temaslı ya da hasta olma meselesi” kış aylarına göre çok daha önemsiz bir problem. Öyleyse bu virüs neden yeniden bu kadar hızla yayılıyor? Ve vaka sayıları neden bu kadar hızla artıyor? Yanıtlar için buyurun...
SAYILAR NEDEN YENİDEN PATLADI?
Geçtiğimiz yazıda da belirtmeye çalıştım, halen ortalıkta cirit atan(!) BA.5 varyantı öncekilerden oldukça farklı özelliklere sahip. Her şeyden önce spike proteinindeki olağanüstü değişimler nedeniyle şu nedenle beklenenden daha hızlı yayılıyor...
1- VİRÜS ÇOK HIZLI BULAŞIYOR: BA.5 öncekilere oranla çok daha yüksek, güçlü ve hızlı bulaşma yeteneğine sahip bir virüs. Enfeksiyon hocalarının deyimiyle onu taşıyan birinin yanından geçmeniz bile virüsü kapmanız için yeterli olabiliyor.
2- ANTİKORLARDAN KOLAY KAÇIYOR: BA.5 aşılanarak ya da hastalığı geçirerek kazandığımız antikorlardan sıyrılmakta da son derece başarılı bir virüs. Diyelim ki 2 ay önce BA.5’ten önceki varyantlardan birini kaptınız ve hastalığa yakalandınız. İyileştim diye sakın ipin ucunu bırakmayın. Aşılandım diye de rahatlığın dozunu fazla kaçırmayın. Çünkü BA.5’i şu veya bu nedenle kapacak olursanız yeniden hasta olma olasılığınız hâlâ ve oldukça fazla.
3- SEYAHATLER SIKLAŞTI: Tamam yaz geldi, kapalı alanlar bir hayli ıssızlaştı. Ama muazzam bir seyahat yoğunluğu yaşıyoruz. Uçaklar, trenler ve otobüslerde yer bulmak neredeyse mümkün değil. Şehiriçi toplu taşıma araçları da tıka basa dolu. Ve bunların hiçbirinde maalesef maske takan birini mikroskopla arasanız bile zor buluyorsunuz.
NOT: Arife günü İstanbul-Bodrum uçuşu yaptım, Türk Hava Yolları’nın İstanbul’daki bekleme salonunda tahminen -son günlerde olağan hale gelen rötarlar nedeniyle- 3-4 bin kişiyle bir arada son derece sıkışık bir mekânda birlikte 3 saat geçirdim. Ve üzülerek söyleyeyim sadece ben dahil 6 adet maskeli yolcu saydım.
4- EV ZİYARETLERİ ARTTI: Yaşadığımız bu uzun tatil dönemi ve geçirdiğimiz bayram nedeniyle yoğunlaşan aile, eş, dost ziyaretleri ve artan öpüşüp kucaklaşmaları da bu listeye eklememizde fayda var.
MASKE VE AŞI YENİDEN GÜNDEME GELMELİ
EVVELSİ gün Dünya Sağlık Örgütü önemli bir duyuru yaptı, “pandeminin halen neticelenmediğini” açıkladı. Bu nedenle... 1- Öncelikle korumamız ve korunmaları gereken “RİSKLİ KİŞİLER/GRUPLAR” var. Kronik hastalığı olan ve bu nedenle de bedensel ve bağışıksal gücü zaten yetersiz kalanların ciddi biçimde korunmaları ve eğer eksikse -etkinliği çok güçlü olmasa bile- mutlaka ama mutlaka HATIRLATMA DOZU AŞILARINI yaptırmalarında fayda var.
